Z powodu swoich właściwości chemicznych, fizycznych lub biologicznych towary niebezpieczne mogą być poważnym zagrożeniem dla ludzi i środowiska. Nic więc dziwnego, że ich przewóz jest ściśle regulowany.
Jednym z najważniejszych aktów prawnych, które określają zasady transportu towarów niebezpiecznych, jest umowa ADN. Czym właściwie ona jest, co dokładnie reguluje i jakie rodzaje ładunków obejmuje?
ADN – co to za umowa? Co reguluje i kogo obowiązuje?
ADN (European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Inland Waterways) reguluje międzynarodowy przewóz towarów niebezpiecznych przy wykorzystaniu dróg wodnych śródlądowych. Została ona podpisana 25 maja 2000 r. w Genewie. Jej sygnatariuszom przyświecały trzy główne cele:zapewnienie najwyższych standardów bezpieczeństwa transportu towarów niebezpiecznych drogami wodnymi śródlądowymi,
minimalizacja ryzyka związanego z przewozem towarów niebezpiecznych wodami śródlądowymi,
skuteczna współpraca krajów członkowskich na rzecz bezpieczeństwa i ochrony środowiska przy jednoczesnym utrzymaniu płynności międzynarodowego handlu i transportu towarów niebezpiecznych na wodach śródlądowych.
Umowa ADN ujednolica przepisy transportowe, klasyfikuje towary niebezpieczne według ich właściwości i klas ryzyka oraz określa m.in. metody pakowania ładunków czy też sposoby oznakowania i dokumentacji przesyłek. Wskazuje również kwalifikacje, jakimi powinien odznaczać się personel zaangażowany w przewóz materiałów, które mogą stwarzać poważne zagrożenie dla ludzi i środowiska.
Co ważne, umowa ADN jest regularnie aktualizowana. Dzięki temu skutecznie odpowiada na nowe wyzwania, które pojawiają się w branży transportu wodami śródlądowymi, a także pozwala korzystać z najnowszych technologii i zdobyczy technik w celu ochrony środowiska oraz zapewnienia płynności przewozów i handlu towarami niebezpiecznymi.
Kogo obowiązuje umowa ADN?
Przepisy ADN obowiązują we wszystkich krajach, które przystąpiły do umowy ADN. Obecnie (stan na wrzesień 2024 r.) jest to 18 państw:
- Austria,
- Belgia,
- Bułgaria,
- Chorwacja,
- Czechy,
- Francja,
- Luksemburg,
- Niderlandy,
- Niemcy,
- Mołdawia,
- Polska,
- Rosja,
- Rumunia,
- Serbia,
- Słowacja,
- Szwajcaria,
- Ukraina,
- Węgry.
Stroną umowy ADN mogą zostać także inne państwa członkowskie EKG ONZ, których terytorium obejmuje drogi wodne śródlądowe inne niż te, które tworzą szlak przybrzeżny. Warunek jest jeden. Wody te muszą stanowić część sieci dróg wodnych śródlądowych o znaczeniu międzynarodowych, która została zdefiniowana w Porozumieniu Europejskim AGN.
Towary niebezpieczne objęte ADN
Jak zostało wspomniane, umowa ADN szereguje towary niebezpieczne według ich właściwości i zagrożeń, jakie mogą stwarzać podczas przewozu drogami wodnymi śródlądowymi. Jakie ładunki są objęte przepisami porozumienia z Genewy? Oto główne kategorie. - Materiały wybuchowe. To towary, które mogą eksplodować, takie jak m.in. dynamit, materiały pirotechniczne i fajerwerki.
- Gazy, które mogą być toksyczne, łatwopalne lub wybuchowe, takie jak m.in. amoniak, propan i butan.
- Materiały ciekłe zapalne. To ciecze, które mogą się łatwo zapalić, takie jak m.in. benzyna, aceton czy też etanol.
- Substancje stałe zapalne. To łatwopalne materiały, takie jak m.in. magnez, siarka i fosfor.
- Substancje toksyczne i zakaźne, w tym m.in. trucizny, pestycydy i bakterie patogenne.
- Materiały promieniotwórcze. To substancje, które emitują szkodliwe dla zdrowia promieniowanie jonizujące, takie jak m.in. izotopy radioaktywne, uran czy też pluton.
